Kolor światła jaki dociera do naszych oczu przed pójściem spać ma duże znaczenie na jakość naszego snu. Są czynności których lepiej nie robić przed snem. Są kolory ułatwiające zasypanie. Sprawcą tego tego całego zamieszania z kolorami melanopsyna.
Co to jest melanopsyna?
UWAGA! Wyjaśniam stosując mega uproszczenia, nie wyżywaj się na mnie.
Melanopsyna jest światłoczułym barwnikiem występującym w fotoreceptorach oka. Co ciekawe została odkryta nie tak dawno temu w 1998 r.
Prościej mówiąc melanopsyna to takie coś co wyczuwa światło, ale nie bierze udziału w widzeniu jak czopki i pręciki. Używając analogii do przedmiotów melanopsyna jest czujnikiem światła a nie kamerą.
Gdy światło pada na melanopsynę, aktywują się systemy sygnalizacyjne. Sygnały biegną do mózgu który kontroluje pewne procesy o których zaraz się dowiesz.
Melanopsyna jest różnie wrażliwa w zależności od koloru światła (długości fali świetlnej), optymalną wartością długości fali świetlnej jest 480 nm (czyli kolory niebieski, cyjan, turkus). Inne kolory światła zmniejszają wydajność systemu sygnalizacyjnego.
Dwa przykłady działania.
Melanopsyna mówi “Hej hej, mózgu strasznie dużo światła na mnie tutaj pada – weź tym źrenicom każ się zwężyć”.
Lub “Hej mózgu! Coś mało światła tutaj jest – powiedz szyszynce żeby zwiększyła wydzielanie melatoniny, czas iść spać!”.
Wpływ na tempo wydzielania melatoniny jest kluczowym czynnikiem do regulacji naszego życia okołodobowego. Czyli kiedy śpimy a kiedy wstajemy. Tak jak było wspomniane wcześniej melanopsyna nie odpowiada za widzenie, dlatego też osoby niewidome są aktywne w ciągu dnia i śpią w nocy.
To wszystko zaczyna być logiczne.
Teraz wszystko to zaczyna układać się w logiczną całość.
Melanopsyna jest najbardziej aktywna gdy pada na nią niebieskie światło (480 nm), a to pobudza organizm do działania. ✓
Dlatego przeglądanie internetu przed snem nie jest najlepszym pomysłem jeżeli chcemy szybko zasnąć. Ekrany monitorów czy komórek emitują sporo niebieskiego światła. Zaraz powiesz “Przecież ja tylko sobie czytam, przeglądam Instagrama, scrolluje Facebooka nie ma tu za dużo niebieskiego światła”. Samego niebieskiego może i nie ma za dużo, ale jest białe które składa się w jednej trzeciej z niebieskiego.
Aktywność melanopsyny zmniejsza się wraz z oddalaniem się długości fali od optymalnej wartości 480 nm. ✓
Jak widzimy na powyższym obrazku najdalej od optimum znajduje się kolor czerwony 700 nm. Dlatego właśnie czerwony będzie najlepszym kolorem lampki nocnej w pokoju naszego dziecka. Dość dobry też jest pomarańczowy i żółty.
Jeżeli musisz pracować w nocy na komputerze, pomocny może okazać się program zmieniający tonację barw na bardziej ciepły. Takim programem np. jest f.lux.